google ne demek?

Google (), internet araması, çevrimiçi
bilgi dağıtımı, reklam teknolojileri ve arama
motorları için yatırımlar yapan çok uluslu Amerikan anonim şirketi.
İnternet tabanlı hizmet ve ürünler geliştirir, ek
olarak bunlara ev sahipliği yapar.¹ Kârının büyük kısmını eski adı
AdWords olan Google Ads
programı aracılığıyla reklamlardan elde etmektedir.²³ Şirket,
Larry Page ve Sergey
Brin tarafından, Stanford
Üniversitesi‘nde doktora öğrencisi
oldukları sırada kurulmuştur. İkili, sık sık “Google Guys” olarak
anılmaktadır.⁴⁵⁶ Google, ilk olarak, 4 Eylül 1998 tarihinde
özel bir şirket olarak kuruldu ve 19 Ağustos 2004 tarihinde halka
arz edildi. Halka arzın gerçekleştiği dönemde,
Larry Page, Sergey Brin ve Eric Schmidt,
takip eden yirmi yıl boyunca, yani 2024 yılına kadar Google’da birlikte
çalışmak üzere anlaştılar.⁷ Kuruluşundan bu yana
misyonu “dünyadaki bilgiyi organize etmek ve bunu
evrensel olarak erişilebilir ve kullanılabilir hale getirmektir.⁸
Gayri resmî sloganı ise, Google mühendisi Amit Patel tarafından bulunan
ve Paul Buchheit tarafından desteklenen⁹
“Don’t be evil” (Kötü olma) dır. 2006
yılında, hâlen şirket merkezi konumunda olan Mountain
View,
Kaliforniya‘ya taşınmıştır.¹⁰¹¹

Google’ın dünya çapında veri merkezlerinde bir milyondan fazla sunucuda
çalıştığı,¹² bir milyardan fazla arama isteğini işlediği¹³ ve
kullanıcıları tarafından oluşturulan verinin gün başına yirmi dört
petabayt olduğu tahmin
edilmektedir.^14151617 Kuruluşundan bugüne dek gerçekleşen
büyüme hızı, şirketin temel web arama motorunun ötesinde ürünler, satın
almalar ve ortaklıklar zincirinin meydana gelmesini sağladı. Şirket,
Orkut, Google Buzz ve
Google+ gibi sosyal
ağ araçları ile elektronik posta hizmeti
Gmail servisi gibi çevirmiçi verimlilik yazılımları
sunmakta, ek olarak, web tarayıcısı Google
Chrome, fotoğraf görüntüleme ve düzenleme
yazılımı Picasa ve anlık
mesajlaşma Google
Talk gibi uygulamalarla masaüstüne kadar
uzanmaktadır. Bunlar dışında,
Android mobil işletim
sistemi gelişimine öncülük yapmıştır.
Cr-48 ana işletim sistemi olarak da bilinen yeni
Google Chrome OS, 15 Haziran 2011
tarihinden beri, Samsung Series
5¹⁸ ve Acer
AC700¹⁹ gibi ticari
Chromebook‘larda²⁰ kullanılmaktadır.

Alexa, internette en çok ziyaret edilen web sitesi
olarak ABD odaklı “google.com”‘u listelemektedir,
YouTube, Blogger,
Orkut gibi Google’a ait diğer siteler ve çok sayıda
uluslararası Google sitesi (google.co.in, google.co.uk vb.) ise en çok
ziyaret edilen siteler arasında ilk yüz içinde yer almaktadır.²¹ Ek
olarak şirket, BrandZ marka değeri veritabanı listesinde ikinci sırada
yer almaktadır.²² Buna karşın Google, gizlilik, telif hakkı ve sansür
gibi konularda eleştiriler
almaktadır.²³²⁴

Tarihçe

Google’ın kuruluş süreci 1996 Ocak ayında
Kaliforniya‘daki Stanford
Üniversitesi‘nde doktora öğrencileri
olan Larry Page ve Sergey
Brin‘in araştırma projesiyle başladı.²⁵

Geleneksel arama motorlarıyla yapılan aramalarda, sonuçlar; aranan
terimlerin sayfada kaç kez görüldüğü mantığıyla sıralanıyordu ancak
Google siteler arası ilişkilerin analizi konusunda çok daha elverişli
iki sistem kuramı ortaya koydu.²⁶ Bu yeni teknolojiye
PageRank adı veriliyordu, bu sisteme göre sayfa
dizinlerinin orijinal site ile olan bağlantı dönüşümleri belirlenerek;
siteler, gösterilen ilgiye göre sıralanıyordu.²⁷²⁸

Küçük bir arama motoru olan ve Robin Li
tarafından IDD Bilişim Hizmetleri adına geliştirilen
“RankDex“, zaten 1996’dan beri site puanlaması ve
sayfa sıralaması için benzer bir strateji kullanmaktaydı.²⁹ RankDex,
patentliydi³⁰ ve Li’nin Çin’de kurulmuş olduğu
Baidu adını taşıyan arama motoru bu sistemle
çalışıyordu.³¹³²

Page ve Brin yeni oluşturdukları arama motoruna ilk olarak “BackRub”
ismini koymuştu, çünkü siteler için geri bağlantıların kontrol
edilmesinin önemini tahmin edebiliyorlardı.³³³⁴³⁵ Ancak daha
sonra, “googol” sözcüğü üzerinde orijinal bir imla
değişikliği yapılarak, bu arama motoru Google olarak
adlandırıldı,³⁶³⁷ Google arama motoruyla insanlara büyük bir bilgi
kaynağının sunulduğunu belirtmek için bu isim konulmuştu, çünkü googol
on üzeri yüz rakamını ifade ediyordu.³⁸ Başlangıçta Google; Stanford
Üniversitesi’nin alt-alan adı olarak google.stanford.edu alan adını
kullandı.³⁹

Bugün kullandığı alan adını 15 Eylül 1997’de etkinleştirdi⁴⁰ ve 4
Eylül 1998’de Google şirketi resmen kuruldu. Şirket merkezi arkadaşları
Susan Wojcicki‘nin⁴¹Menlo
Park, Kaliforniya’da bulunan garajı
olarak belirlendi. Stanford Üniversitesi’nde doktora yapan bir öğrenci
olan Craig Silverstein, ilk çalışan olarak işe alındı.⁴²⁴³⁴⁴

Bir yıl önceki rakam olan 931 milyon tekil ziyaretçi sayısındaki yüzde
8,4’lük bir artışla, 2001 Mayıs ayında; Google’nin tekil ziyaretçi
sayısı ilk kez 1 milyarı buldu.⁴⁵

Finansman ve ilk halka arz

Google’a 100,000 $‘lık ilk finansman
desteğini daha önce Google’ın da dahil olduğu bir şirket olan Sun
Microsystems‘in kurulum ortaklarından
Andy Bechtolsheim vermiştir.⁴⁶
1999’un başlarında, hâlâ doktora öğrencileri olan Brin ve Page, akademik
araştırmalar için bir arama motoru geliştirmenin ilgi çekici bir düşünce
olduğuna karar vererek, Excite‘yi satın almak için
CEO George Bell’e 1 milyon $ önerdiler. Ancak Bell bu teklifi kabul
etmese de, Excite yatırımcılarından Vinod
Khosla bu kararı eleştirerek, Brin ve Page ile
750,000 $ civarında bir tutarda müzakerelere başladı. Google; 7 Haziran
1999’da Kleiner Perkins Caufield &
Byers ve Sequoia
Capital gibi büyük yatırım şirketlerinin
açtığı krediler de dahil olmak üzere,⁴⁷ 25 milyon $’lık bir fon
kullanacağını açıkladı.⁴⁸

Google’nin ilk halka arzı ana finansal sisteme
geçişinden yaklaşık beş yıl sonra, 19 Ağustos, 2004’te gerçekleşti.
Şirket bu arz sonucunda yatırımcılarla, hisse başına 85 $’dan 19,605,052
hissesini paylaştı.⁴⁹⁵⁰ Hisseler Morgan
Stanley ve Credit
Suisse tarafından oluşturulan benzersiz
çevrimiçi açık arttırma sistemi sayesinde, hissedârlara
ulaştırıldı.⁵¹⁵² Piyasa değeri 23 milyar $’ı aşkın bir şirket olan
Google bu halka arz sonrasında, 1,67 milyon $’lık hisse senedi satışı
yaptı.⁵³ Paylaşılan 271 milyonluk hissenin büyük bölümünün Google’nin
denetim alanında kalması sonrasında, birçok Google çalışanı hisseler
sayesinde milyoner oldu. Yahoo!‘nun sahip olduğu
8,4 milyonluk Google hissesi, Google’ın rakibi
Yahoo!‘nun bu halka arzdan kârlı çıkmasını
sağladı.⁵⁴

Bazı insanlar Google’nin halka arzının şirket kültüründe kaçınılmaz
değişiklikler oluşturacağını tahmin ediyordu. Dayanak olarak,
hissedârların şirket üzerindeki baskısı sonucunda, şirket çalışanlarının
olumsuz etkileneceği; bunun yanında şirket yönetiminde olan kişilerin
hisse senetleri sayesinde milyoner olabileceği gerçeği
gösteriliyordu.⁵⁵ Şirket kurucu ortakları Sergey Brin ve Larry Page
yatırımcıların taşıdığı bu endişelere yanıt vererek; halka arzdan sonra
şirket kültürünün değişmeyeceğini savundu ve bu yönde bir rapor
hazırlattı.⁵⁶ Ancak 2005’te; The New York
Times gazetesindeki makaleler de dahil
olmak üzere birçok kaynakta Google’nin yeni yapısı sorgulandı ve kurum
felsefesindeki masumiyetin ve kurumsallaşma karşıtı tavrın kaybedildiği
savunuldu.⁵⁷⁵⁸⁵⁹ Bunun üzerine Google, benzersiz kurum
kültürünü devam ettirebilmek için bir kurumsal kültür şefi ve bir insan
kaynakları yöneticisini göreve getirdi. Şeffaf bir örgütlenme
(organizasyon) için işbirliği ortamının kaçınılmaz olduğundan hareketle,
kurumsal kültür şefinin görevlendirilmesinin altında yatan amaç, kurumun
kuruluşundan itibaren kazanılan temel değerlerinin ve kurumsal kültürün
gerektirdiği çalışma ahlakının korunmasını içeriyordu.⁶⁰ Google bu
dönemde, eski çalışanlarının cinsiyetçilik
ve yaş ayrımcılığı yaptığı ithamlarıyla
karşı karşıya kaldı.⁶¹⁶²

Öncelikle güçlü bir satış potansiyeli ve çevrimiçi pazarlamayla birlikte
tanıtım konularındaki kazanç sayesinde,⁶³ Google; halka arz
sonrasında hisse senedi performansında başarılı bir ivme yakalayarak; 31
Ocak 2007’de ilk kez borsa işlemlerinde (hisse değeri) 700 $ düzeyine
ulaştı.⁶⁴ Google’nin hisse senetlerinin değer kazanmasındaki temel
unsur, büyük yatırım şirketlerinin ve finansman şirketlerinin aksine;
genel itibarıyla bireysel yatırımcılar oldu.⁶⁵ Şirket bugün
itibarıyla GOOG menkul değer sembolü
altında NASDAQ borsasında, GGQ1 imiyle de
Frankfurt Menkul Kıymetler
Borsası‘nda işlem
görmektedir.

Büyüme

Şirket merkez ofisini Mart 1999’da önde gelen Silikon
Vadisi teknoloji şirketlerinin de yer aldığı
Palo Alto, Kaliforniya‘ya
taşımıştır.⁶⁶ Ertesi yıl, Page ve Brin’in reklam destekli arama
motoru oluşturma düşüncesine karşı çıkmasına karşın,⁶⁷ anahtar
sözcüklere dayalı reklam satışına başlamıştır.⁶⁸ Sayfa tasarımını
yalın tutmak ve hızlı erişimi sağlamak amacıyla reklamların düz metin
biçiminde olmasına özen gösterilmiştir. Anahtar sözcükler (tıklama
başına 5 centten başlayan) tutar teklifleri ve
tıklama sayısı dikkate alınarak hesaplanıyordu.⁶⁹ Bu satış modeli ilk
kez, Idealab‘den ayrıldıktan sonra Bill
Gross tarafından kurulan Goto.com şirketinde
uygulanmıştı.⁷⁰⁷¹ Bu şirket, adını Overture Services olarak
değiştirdikten sonra Google’a kendi tıklama başına ödeme patentlerini
ihlal ettiği gerekçesiyle bir dizi dava açmıştır. Daha sonra Yahoo!
tarafından satın alınan ve Yahoo! Search
Marketing adını alan Overture
Services’ın açtığı bu davalar Google’ın şirket hisselerinin bir bölümünü
Yahoo!’ya devretmesiyle çözüme kavuşturulmuştur.⁷²

Google bu sırada kendi geliştirdiği PageRank sisteminin patentini
almıştır.⁷³ Resmî olarak Stanford
Üniversitesi‘ne kayıtlı görünen
patentte Lawrence Page’in adı mucit olarak geçmektedir.

2003 yılında şirket 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View,
Kaliforniya‘daki bugünkü ofisini
Silicon Graphics‘ten kiralamıştır.⁷⁴
Bu ofis, 1’in sonuna googol tane sıfır eklenmesiyle oluşan
googolplex sözcüğünden esinlenerek oluşturulmuş
olan Googleplex adıyla anılmaktadır. Google üç
yıl sonra SGI’a ait bu yeri 319 milyon dolar karşılığında satın
almıştır.⁷⁵ Bu sırada, “Google” terimi günlük yaşamda kendine yer
bulmuş, “google” eylemi Merriam Webster
Collegiate Dictionary ve Oxford English
Dictionary‘ye girmiştir. Sözcüğün
anlamı “Google arama motorunu kullanarak İnternet üzerinde bilgi
aramaktır.”⁷⁶⁷⁷

Satın almalar ve ortaklıklar

Google, 2001 yılından bu yana ağırlıklı olarak küçük girişim sermayeli
şirketlere odaklanarak, birçok şirket satın aldı. 2004’te aldığı bu tip
bir firma Keyhole, Inc‘dır.⁷⁸ Bu firma
Earth Viewer adında bir ürün geliştirmişti ve bu ürünle kullanıcıya
dünyanın 3 boyutlu görüntüsünü
sunuluyordu. Google hizmeti 2005 yılında Google
Earth olarak adlandırdı. 2 yıl sonra çevrimiçi
video sitesi YouTube’u 1,65 milyar $ (hisse senedi) karşılığı satın
aldı.⁷⁹ 13 Nisan 2007’de ise DoubleClick‘i
3,1 milyar $’a satınalarak web yayımcıları ve reklam ajansları ile
DoubleClick arasındaki ilişkiye sahip oldu.⁸⁰ Aynı yıl
GrandCentral‘i 50 milyon $’a satınaldı⁸¹
ve bu site daha sonra Google Voice adını
aldı. 5 Ağustos 2009’da ilk halka açık şirketini, video yazılımı üreten
On2 Technologies’i 106,5 milyon $’a satınaldı.⁸² Google ayrıca bir
sosyal ağ arama motoru olan Aardvark‘ı da 50
milyon $’a alıp kendi dahili bloglarında “Nereye kadar
götürebileceğimizi görebilmek için işbirliğine sabırsızlanıyoruz” (we’re
looking forward to collaborating to see where we can take it.)
yazmıştı.⁸³ Nisan 2010’da ise donanım firması, Agnilux’u
satınaldığını duyurdu.⁸⁴

Satınaldığı firmalara ek olarak, araştırmadan reklama kadar her konuda
diğer organizasyonlarla işbirliğine de girdi. 2005’te
NASA Ames Research
Center ile 93.000 m² ofis inşası için
ortaklık yaptı.⁸⁵ Ofisler, yüksek boyutlu bilgi yönetimi,
nanoteknoloji, dağıtık
hesaplama ve uzay sanayi girişimcileri
için kullanılacaktı. Ekim 2005’te Sun
Microsystems ile birbirlerinin
teknolojilerini paylaşmak ve dağıtımda yardımcı olmak amacıyla
işbirliğine gittiler.⁸⁶ Şirket, Time
Warner‘ın AOL⁸⁷‘u ile
birbirlerinin video arama hizmetlerini geliştirmek için işbirliği yaptı.
Yine 2005’te içlerinde Microsoft,
Nokia ve Ericsson‘un da
bulunduğu pek çok firma ile mobil araçlarda kullanılmak üzere yeni
.mobi üst seviye alan
adı finansmanı için işbirliğine
gitti.⁸⁸ Google böylece “Adsense for Mobile”ı kullanıma alacak ve
gelişmekte olan mobil reklam pazarında avantaj elde edecekti.⁸⁹
Reklamda daha geniş kitlelere erişebilmek için, News
Corporation‘a ait Fox Interactive
Media ile MySpace sosyal ağında
arama ve reklam sağlama üzerine 900 milyon $’lık anlaşma yaptılar.⁹⁰

Google, 2006 Ekiminde duyurduğu YouTube alımının işlemlerini 13 Kasım
2006’da tamamladı.⁹¹ YouTube’un işletim masrafları hakkında detay
yayınlamadı ve 2007’de Youtube’un maddi gelirini bilançosuna
eklemedi.⁹² 2008 Haziran’ında Forbes‘ta
yayınlanan bir makalede, Quentin Hardy ve Evan Hessel YouTube’un 2008
yılında getireceği kârı, reklam satışlarında bir gelişme olmayacağı
tahmini ile birlikte 200 milyon $ olarak öngördü.⁹³ 2007’de Google
NORAD Tracks Santa‘yla yılbaşında Noel
babanın gelişini takip eden hizmete sponsorluğa başladı.⁹⁴ Google
Earth’de 3 boyutlu track Santa ilk kez uygulanmaya başlandı⁹⁵ ve
eski sponsor AOL kalktı. Google’ın YouTube’u NORAD
Tracks Santa’ya kendi kanalını verdi.⁹⁶

2008’de Google, GeoEye ile Google Earth’e yüksek
çözünürlüklü (0.41 m monochrome, 1.65 m renkli) görüntü aktaracak uydu
yollamak üzere işbirliğine girdi. Uydu Vandenberg Hava Kuvvetleri
Üssü‘nden 6 Eylül 2008’de
fırlatıldı.⁹⁷ Google son işbirliğini de aynı yıl duyurdu ve
Life dergisinin fotoğraf arşivine ev
sahipliği yapmaya başladı. Bu arşivdeki bazı fotoğraflar dergide daha
evvel yayınlanmış değildi.⁹⁸ Fotoğraflar filigranlandı ve kamu malı
statüsüne bakılmadan telif hakları bildirimi üzerlerine işlendi.⁹⁹

2010 yılında, Google Enerji yenilenebilir
enerji alanındaki ilk yatırımını, Kuzey Dakota’da 38 milyon $’a aldığı
iki adet rüzgâr çiftliği ile yaptı. Şirket
iki çiftlikten toplam 169,5 megawatt güç yani 55.000 eve yetecek
enerjiyi üreteceğini açıkladı. NextEra Enerji Kaynakları tarafından
geliştirilen çiftlikler bölgede fosil yakıt
kullanımını azaltacak ve kar sağlayacaktı. NextEra Enerji Kaynakları
projedeki %20 hisseyi Google Enerjiye satarak, projenin geliştirilmesi
için fon sağlamış oldu.¹⁰⁰ Yine 2010 yılında Google, web tabanlı
telekonferans ve diğer ilişkili hizmetleri sağlayan Norveç menşeli firma
olan Global IP Solutions’ı satın aldı. Bu edinim ile Google ürünlerine
telefon tipi hizmetleri de ekleyebildi.¹⁰¹ Ardından, 27 Mayıs 2010’da
mobil reklam ağı AdMob’un satınalımını tamamladığını açıkladı. Federal
Ticaret Komisyonu bu satınalmaya
ilişkin açtığı soruşturmayı kapmasının üzerinden birkaç gün geçtikten
sonra¹⁰² Google bu firmayı belirsiz bir fiyata satın almıştır.¹⁰³
Temmuz 2010’da Google Iowa rüzgâr çiftliği ile 114 megawatt enerji alımı
için 20 yıl süreli anlaşma imzaladı.¹⁰⁴

4 Nisan 2011’de, The Globe and Mail
6.000 adet Nortel Networks patenti için
Google’ın 900 milyon $ teklif ettiğini duyurdu.¹⁰⁵

15 Ağustos 2011’de ise Google Motorola
Mobility‘i ABD ve Avrupa’da mevcut yasa
uygulayıcı ve kurulların karşı görüş bildirmelerine rağmen 12,5 milyar
$’a satın alacağını açıkladı.¹⁰⁶¹⁰⁷ Google blog’daki bir yazıda
İcra başkanı ve kurucu ortak Larry Page bu satınalımın Google’ın patent
portföyünü güçlendirmek amaçlı stratejik bir satınalım olduğunu dile
getirdi. Şirketin Android işletim sistemi, özellikle Apple ve Microsoft
Android’e uygun telefon üreticileri HTC, Samsung ve Motorola ile davalık
olmuşken¹⁰⁸ bu satınalma ile elde ettiği, Motorola’ya ait mobil
aletlere ve kablosuz teknolojilere ilişkin yüklüce patent portföyü
Google’a, diğer firmalarla (özellikle Apple ve Microsoft¹⁰⁹) devam
eden patent anlaşmazlıklarında yardımcı olacaktı,¹¹⁰ Android işletim
sistemini de serbestçe sunmaya devam edecekti.¹¹¹

2014’te Google, yeni kurulan video ve özel efekt şirketi Zync Inc.’yi
satın aldığını açıkladı. Zync, “Star Trek Into Darkness” ve “Looper”
adlı filmlerde de kullanılan video ve özel efekt özellikleri hizmetini
sunan bir şirket. Google, Zync’i kendi bulut platformuna alacağını
bildirdi.

Ağustos 2015’te Larry Page’in yaptığı açıklamaya göre artık Google ve
satın aldığı kuruluşlar Alphabet adlı holdinge bağlanmış ve holdingin
CEO’su Larry Page Yönetim kurulu başkanı ise Sergey Brin olmuştur.
Ayrıca Larry Page’den boşalan Google’ın CEO makamına Sundar Pichai
getirilmiştir.

Ürünler ve hizmetler

Reklam

Google gelirlerinin yüzde doksan dokuzuna yakınını kurumsal reklam
programlarından elde etmektedir.¹¹² Şirket, 2006 mali yılı için
toplam reklam gelirini 10.492 milyar dolar olarak açıklarken, lisanslama
ve diğer girdilerden sağladığı gelirin yalnızca 112 milyon dolar
olduğunu belirtmiştir.¹¹³ Bu doğrultuda, çevrimiçi reklam pazarında
büyük komisyon ücretleri elde edebilmek için çeşitli yenilikleri yaşama
geçirmiştir. Teknolojik olarak DoubleClick‘ten
yararlanan şirket, kullanıcıların ilgi alanlarına göre hedef reklamları
belirleyerek; kullanıcıların amacına uygun içerikleri, onlarla
buluşturmuştur.¹¹⁴¹¹⁵ Google’ın diğer ürünlerinden, Google
Analytics site içi bağlantılardaki
tıklanma sayısının incelenmesi gibi yöntemlerle; internet sitesi
sahiplerinin sitelerine giriş yapan insanların nereden ve nasıl giriş
yaptığını takip edebilmesini sağlamaktadır.¹¹⁶ İki yönlü bir program
olan Google reklamlarda üç yönlü websiteleri yer alabilmektedir. Bir
diğer ürün olan Google AdWords ile; Google içerik
ağlarında, tıklama başına ödeme veya görüntüleme başına ödeme gibi
seçeneklerle; reklamcıların kendi reklamlarını yayınlayabilmesine imkân
tanınmaktadır. Kardeş hizmet Google AdSense ise,
site sahiplerinin kendi sitelerinde bu reklamları yayınlayabilmesini ve
yayınlanan reklamlardan tıklama başına para kazanmalarını
sağlamaktadır.¹¹⁷

Programın eksikliklerinden ve eleştirilen yönlerinden biri, Google’ın
tıklama sahtekarlığı konusunda
yetersiz kalışıdır, insanlar veya otomatik kodlar aracılığıyla ürünle
ilgilenmeden yapılan “tıklamalar”, reklam veren kişilerin hizmet
karşılığı olmadan Google’a para ödemesine neden olmaktadır. Reklam
endüstrisinin 2006 raporlarına göre; çevrimiçi reklamlara yapılan
tıklamaların %14 ila %20’lik kısmının sahte ya da geçersiz tıklama
olduğu açıklanmıştır.¹¹⁸ Ayrıca, diğer bir tartışma kullanıcıların
belirli bir web sitesi içerisinde aradıklarını bulmalarını sağlayan,
ikincil bir arama kutusu sistemi olan “arama içinde arama” uygulaması
üzerinde yaşanmıştır. Yakın bağlantıları olan bir özel şirket için arama
içinde arama özelliği kullanılırken, bu şirket kullanıcıları çekebilecek
özgün bir arama sistemi beklentisinde olmasına rağmen; yapılan aramanın
sonuçlarında çoğunlukla rekabet içinde olunan şirketler de yer
almaktadır.¹¹⁹ Google reklam sisteminin karşılaştığı diğer bir
eleştiri de; reklamın Sanal Binyıl Telif Hakkı
Sözleşmesi‘ne uygunluğu
konusunda bir şüphe dahi olsa reklamcının sansürlenmesidir. Örneğin 2003
Şubat’ında, Google; kâr amacı gütmeyen ve büyük bir kruz gemisinin atık
su arıtma uygulamalarını protesto eden bir örgütlenme olan
Oceana‘nın reklamlarının
gösterimini durdurmuştur. Google buna gerekçe olarak kendi yayın
politikası olan: ‘’”Google bir görüşün, kişinin ya da organizasyonun
karşı savunuculuğunu yapan hiçbir reklamı yayınlamayı kabul etmez.”’’
prensibini göstermiştir.¹²⁰ Ancak daha sonra bu politika
değiştirilmiştir.¹²¹ 2008 Haziran ayında Google ve Yahoo! bir reklam
anlaşması yapmış, bu anlaşma uyarınca Yahoo! kendi ağ sayfalarında
Google reklamlarının gösterilmesine izin vermiştir. Ancak iki şirket
arasındaki bu anlaşma Birleşik Devletler Adalet
Bakanlığı tarafından
güven vermeyen bir eylem olarak görülmüş ve bu nedenle hiçbir zaman
hayata geçirilememiştir. Sonuç olarak Google, Kasım 2008’de anlaşmayı
feshettiğini açıklamıştır.¹²²¹²³

Google kendi ürün tanıtımlarında kullanılmak üzere Demo
Slam adlı bir site açarak; geliştirdiği
ürünlerin teknoloji
sunumunu yapmayı amaçlamıştır.¹²⁴
Sitede her hafta iki takım; Google teknolojisinin yeni bağlamlarını
ortaya koyabilmek için yarışmaktadır. Arama Motorları Dergisi’nde Demo
Slam’den şöyle bahsedilmiştir: “Yaratıcı ve teknoloji meraklısı
insanların, orada kendi videolarını oluşturup, dünya insanlarının en
yeni ve muhteşem teknolojileri anlamlandırabilmesine yardımcı
olabilecekleri bir yer.”¹²⁵

Arama motoru

Google Arama, bir arama motoru
uygulaması olup, şirketin en popüler uygulamasıdır. Kasım 2009’da
comScore’un yayımladığı bir pazar araştırmasına
göre, Google ABD’deki arama motoru sektörünün en çok kullanılan
uygulaması olup, pazar payının %65,6’sını
elinde tutmaktadır.¹²⁶ Google milyarlarca¹²⁷ ağ sayfası (web)
dizinine sahiptir, böylece kullanıcılar anahtar kelimeler ve
uygulamaların kullanımı yoluyla arzu ettikleri bilgilere ulaşmak için
arama yapabilmektedir. Google popülerliğine karşın, birçok kurumun
eleştirisine de maruz kalmıştır. 2003’te The New York
Times Google’nin dizinleme hizmeti
hakkında şikayette bulunmuş, Google’ın önbellek
uygulamalarının korunan içeriklerin telif haklarını ihlal ettiğini iddia
etmiştir.¹²⁸ Ancak, bu durum üzerine Birleşik Devletler Nevada Bölge
Mahkemesi’nde görülen Field v. Google ve
Parker v. Google davaları Google’nin lehine
sonuçlanmıştır.¹²⁹¹³⁰ Ayrıca 2600: The Hacker
Quarterly, yeni hızlı arama
özelliklerinin aranmasına izin
vermeyeceği sözcüklerin devasa bir listesini yayımlamıştır.¹³¹ Google
İzleme Örgütü, Google’nin sayfa derecelendirme algoritmasını
eleştirerek; Google’nin yerleşik siteleri yeni sitelere karşı
kayırdığını iddia etmiş,¹³² şirketin CIA ve
NSA ile ilişkili olduğunu savunmuştur.¹³³ Tüm bu
eleştirilere rağmen; ana arama motorunun yanında; Google’nin görsel
arama motoru, Google Haberler, Google Haritalar da dahil olmak üzere
birçok hizmeti geniş bir yaygınlık kazanmıştır. 2006’nın ilk yarısında,
şirket; Google Video uygulamasıyla kullanıcıların internet üzerinden
yükleme, arama ve video izleme gibi işlemleri gerçekleştirebilmesini
sağlayan sistemi başlatmıştır.¹³⁴ Ancak 2009’da, bu sistemi video
aramaları konusunda geliştirmek amacıyla, sisteme video yüklenebilme
özelliğini kaldırmıştır.¹³⁵ Masaüstüne hitap eden ve bilgisayar içi
yerel konumlarda arama yapabilmeyi sağlayan Google
Masaüstü ve son olarak Birleşik Devletler
Patent ve Ticari Marka
Bürosu‘yla
yapılan işbirliği neticesinde oluşturulmuş ve kullanıcılara; Birleşik
Devletlerdeki marka ve patent bilgilerine ücretsiz erişim imkânı
sağlayan Google Patents’i geliştirmiştir.

Google sunucularında barındırılan tartışmalı arama hizmetlerinden biri
de Google Kitaplar‘dır. Şirket kitapları
tarayarak, bu yazılı ürünlere sınırlı ve tam önizleme olmak üzere iki
biçiminde erişim sağlamıştır. Bu yeni hizmet nedeniyle, 8.000 civarında
Amerikalı yazarı temsil eden bir grup olan
Yazarlar Birliği 2005’te Google
aleyhine New York Şehri Federal Mahkemesi’nde bir dizi dava açmıştır.
Google bu iddiaları; bu hizmet çerçevesinde mevcut ve tarihsel tüm telif
hakkı uygulamalarına riayet edildiği yönündeki savunmasıyla
yanıtlamıştır.¹³⁶ Google; Birleşik Krallık, ABD, Kanada ve Avustralya
kaynaklarından elde ettiği eserleri sınırlı tarama çerçevesinde hizmete
sunma vaadiyle 2009’da bu sorunun çözümüne ulaşmıştır.¹³⁷ Bununla
birlikte, 2009 sonlarına doğru Fransız yayınevi Éditions du
Seuil tarafından basılan La
Martinière’nin eserleri Paris Aslî Hukuk Mahkemesinde açılan dava
sonucunda; Google veri tabanından çıkarılmıştır.¹³⁸ Google,
Amazon.com‘a rakip olarak, yeni kitapların
sanal sürümlerini satışa sunmayı planlamaktadır.¹³⁹ 21 Temmuz 2010’da
çıkan Bing‘e karşılık olarak; Google görsel
aramalardaki küçük görsellerin gruplandırma
sistemini daha gelişkin ayrıntılarla güncellemiştir. Ağ sayfası
aramalarında, 23 Temmuz 2010 itibarıyla hâlâ sayfa formatı başına grup
görüntü sistemi kullanılsa da, belirli İngilizce sözlük terimleri için
bağlantılı sonuçlar web aramalarının üzerinde görülmektedir.¹⁴⁰
Google’nin algoritması Mart 2011’de yenilenmiş; bu yeni sistemde yüksek
kaliteli içeriklere ağırlık verilmiş,¹⁴¹ ve imkân dahilinde n-gram
değeriyle, değersizleşmiş içeriğin silinmesi hedeflenmiştir.¹⁴²

Verimlilik araçları

Google kuruluşundan itibaren, standart ağ arama sistemlerinin yanında
bir dizi verimlilik araçları da yayınlamıştır. Google’nin sağladığı
ücretsiz bir çevrimiçi posta uygulaması olan Gmail’in yalnız davet ile üye kabul
eden beta sürümü 1 Nisan 2004’te
başlatılmış,¹⁴³ uygulama 7 Şubat 2007’de genel kullanıma
açılmıştır.¹⁴⁴ Servis, 7 Temmuz 2009’da beta sürümünden
yükseltilmiş¹⁴⁵ ve aylık 146 milyon kullanıcıya ulaşmıştır.¹⁴⁶
Gmail, bir gigabaytlık saklama alanına ve
internet forumlarına benzer bir biçimde aynı konuşmaya ait postaları tek
bir mesaj sekmesinde koruma özelliğine sahip olan ilk e-posta hizmeti
olmuştur.¹⁴⁷ Bu servis güncel olarak 7400 MB ücretsiz saklama alanı
sunmaktadır; buna ek olarak 20 GB ila 16 TB arasında bir saklama alanına
Gigabayt başına 0,25 dolar ödenerek sahip olunabilmektedir.¹⁴⁸ Gmail
uygulaması program geliştiricileri tarafından; tarayıcıyı yinelemeksizin
etkileşimli olarak sayfanın yenilenmesine izin veren
AJAX uygulamasının öncüsü olarak kabul
edilmektedir.¹⁴⁹ Uygulamaya yapılan en büyük eleştiri, bu uygulamanın
diğer çevrimiçi uygulamalarla bağlantısından dolayı mevcut verilerin
deşifre edilebilme potansiyelidir. Steve
Ballmer (Microsoft’un CEO’su),¹⁵⁰Liz
Figueroa,¹⁵¹ Mark Rasch,¹⁵² ve Google
İzleme Örgütü editörü¹⁵³ mevcut e-posta iletisi içeriklerinin adil
kullanım gereklerinin ötesinde işlev gördüğüne inandıklarını
söylemişlerdir ancak Google gönderilen e-postanın gönderen ve alan
haricinde hiç kimse tarafından okunmadığını, reklamların yalnızca ilgiyi
arttırmak için kullanıldığını iddia etmiştir.¹⁵⁴

Diğer bir verimlilik paketi olan Google Docs,
belgelerin çevrimiçi alanda oluşturulması, düzenlenmesi ve
paylaşılmasını içermektedir ve Microsoft
Word‘a benzemektedir. Servisin özgün adı
Writely’dir, 9 Mart 2006’da piyasaya sürüldüğünde yalnız davet yoluyla
hesap edinilmesine izin verilmiştir.¹⁵⁵ 6 Haziran’dan sonra Google
deneysel bir tablo düzenleme programı oluşturmuştur,¹⁵⁶ bu programın
10 Ekim’de Google Docs ile entegre olarak kullanılması
planlanmıştır.¹⁵⁷ Google’nin sunum hazırlamak için geliştirdiği
program 17 Eylül 2007’de, Gmail tam sürüme yükselmeden ve diğer üç
hizmet başlamadan önce hayata geçirilmiştir.¹⁵⁸ Google Takvim ve
diğer Google Takım uygulamaları 7 Temmuz 2009’da kullanıma
açılmıştır.¹⁵⁹

Yatırım ürünleri

Google şirket pazarına 2002 Şubat’ında Google Arama
Araçları (Google Search Appliance )
ile girdi, böylece daha büyük organizasyon yapılarına arama
teknolojilerini sunmayı hedefliyordu.¹⁶⁰ Daha küçük organizasyon
yapıları için üretilen Mini‘yi bundan üç yıl
sonra kullanıma sundu. Ardından 2006’da Özelleştirilmiş Arama iş
sürümünü (Custom Search Business Edition ) hizmete aldı. Bu versiyonda
kullanıcılar reklamdan arındırılmış Google.com index’inden
faydalanabiliyorlardı. Bu hizmet daha sonra 2008 yılında Google Site
Araması olarak isimlendirilmiştir.¹⁶¹

Şirket pazarına yönelik bir diğer Google ürünü de Google Apps Premier
Edition’dır. Bu hizmet ve hizmete eşlik eden iki sürüm (eğitim ve
standart sürümler), firmalara, okullara ve diğer organizasyonlara
Google’ın Gmail ve Google Documents gibi çevrimiçi uygulamalarını, kendi
domain’lerinde kullanma imkânı sağlamaktadır. Premier sürüm Standart
sürüme göre ek özellikler sağlar. Daha fazla disk alanı, API erişimi ve
premium destek bu özellikler arasında bulunmakta ve kullanıcı başına
yıllık 50 $’a mal olmaktadır. Google App’lerin geniş bir kullanıcı
hizmetine sunumu Thunder Bay, Ontario,
Kanada’da Lakehead Üniversitesi için
38.000 kullanıcı ile 2007 yılında gerçekleştirilmiştir. Google App’lerin
kullanıma açılması ile Google, güvenlik hizmetleri sunan
Postini‘yi satınalmış¹⁶² ve Google Postini
hizmetleri¹⁶³ adıyla Google App’lerin içine entegre etmiştir.¹⁶⁴

Diğer ürünler

Google Çeviri, otuz beş farklı dil arasında
çeviri yapabilen bilgisayar sistemli bir
çeviri servisidir. İnternet tarayıcıları için
hazırlanan bazı eklentiler, Google Çeviri’ye kolay erişim imkânı
sağlamaktadır. Yazılımın kullandığı sistem dil bilimsel
dizin teknolojisidir, özellikle Avrupa
Parlamentosu ve
BM tutanakları olmak üzere,
profesyonel çeviri metinlerindeki çeviri sistemleri; program algoritması
tarafından “öğrenilmektedir”.¹⁶⁵ Ayrıca, “daha iyi bir çeviri öner”
özelliğiyle, güncel çevirilerdeki yanlış veya kalitesiz tercümelerin
geliştirme ekibine ulaştırılması sağlanmaktadır.

Google, 2002’de Google Haberler hizmetini
başlatmıştır. Şirket insansız bir sistemle, yalnızca bilgisayar
algoritmasıyla haber derleme işlemi yapan bir sistem geliştirdiğini
açıklamıştır ve bu hizmet için editör, yayın yönetmeni veya yayımcı
başyazar istihdam etmemektedir.¹⁶⁶ Site, Yahoo! Haber Servisi’nde yer
alan düşük lisanslı haberleri barındırmış ve haberlerle başlıklarının
site içinde verilmesi yerine, haberin içeriği ve fotoğrafları konu
sınıflandırılması yapılmış bağlantılar halinde sunmuştur.¹⁶⁷
Fotoğrafların kullanım hakkı sorunlarını en aza indirmek için
görsellerin düşük çözünürlüklü sürümleri kullanılıp, konuyla ilgili
diğer kaynaklardaki haberler de başlıklar halinde sıralanmıştır. Bununla
birlikte, Fransız Basın Ajansı telif
hakkı ihlalini gerekçe göstererek Kolombiya
Bölgesi‘de bulunan federal bir mahkemede
Google aleyhinde dava açmıştır. Davanın nedeni; Google’ın AFP
makalelerinin bir kısmını, açıklanmayan bir anlaşma ile tam metin
şeklinde ve siteye yerleşik olarak Google Haberler’de
kullanmasıdır.¹⁶⁸

2006’da Google, San Francisco kentinde
EarthLink üzerinden ücretsiz geniş bant ve
kablosuz internet erişimi hizmeti sağlamak için bir teklif yapmıştır.
Ancak Comcast ve Verizon
gibi büyük telekomünikasyon şirketleri bu hizmetin “haksız rekabet”
doğuracağı ve kent içi hizmet taaddütlerine aykırı olduğu gerekçesiyle
bu teklife karşı çıkmıştır. 2006’da yapılan ağ tarafsızlığı kongresinden
önce, Google İnternet Sorumlusu Evanjelist Vinton
Cerf geniş ağ internet sağlayıcılarını;
‘’gerçek üstü taktiklerle ve eksik bilgilendirmeyle tüketicilerin
yaklaşık yarısının tercihi olmakla’’ suçlamıştır.¹⁶⁹ Google
günümüzde, merkezinin bulunduğu Mountain
View‘de ücretsiz wi-fi hizmetini
kullanıcılara sunmaktadır.¹⁷⁰

Bir yıl sonra, Google’ın muhtemelen Apple‘nin
iPhone ürününe rakip olarak, kendi cep telefonunu
piyasaya sürmek için hazırladığı plan ortaya
çıkmıştır.^171172173 Ancak
Android adı verilen bu proje,
mobil (taşınabilir) bir aygıt değil, mobil cihazlar için geliştirilmiş
açık kaynaklı bir lisans olan Apache 2.0
lisansının üzerine kurulmuş bir işletim
sistemi olarak kullanıma sunulmuştur.¹⁷⁴
Google, Android tabanlı cep telefonlarında bulunan entegre uygulamaları
çalıştırmak için bu yazılımı geliştirmiş, 2008 Eylül’ünde,
T-Mobile‘nin ürettiği
G1 modeli ilk Android tabanlı telefon
olmuştur.¹⁷⁵ Bir yıldan uzun bir süre sonra; 5 Ocak 2010’da Google
tarafından şirkete ait Android tabanlı ilk cep telefonu olan Nexus
One piyasaya sürülmüştür.¹⁷⁶

Şirketin üzerinde çalıştığı diğer projeler; ağ sayfası (web) tarayıcısı,
işbirlikçi iletişim hizmeti ve mobil ödeme sistemidir. İlk olarak, 1
Eylül 2008’de açık kaynak kodlu bir web
tarayıcı olan Google Chrome‘nin
geliştirildiği duyurulmuştur,¹⁷⁷ tarayıcı 2 Eylül 2008 tarihinde
kullanıma sunulmuştur. Bir sonraki yıl, 7 Temmuz 2009’da; Google, açık
kaynak kodlu işletim sistemi Linux tabanında
kullanıcıların kendi Google hesaplarını yönetmelerini sağlayan ve yalnız
bir web tarayıcı içeren Google Chrome
OS‘u duyurmuştur.¹⁷⁸¹⁷⁹ İkinci
olarak, 27 Mayıs 2009’da duyurulan Google
Wave, kullanıcıların web üzerinden işbirliği ve
iletişimini kolaylaştıran bir sistem olarak tarif edilmiştir. Bu hizmet
Google’ın “yapılandırılmış e-posta” sisteminin yanında; gömülü ses,
görüntü ve diğer görsel içeriği gerçek zamanlı düzenleyebilme ve yeni
uzantılarla birlikte iletişim deneyimini geliştirebilme yeteneklerini
vadetmektedir. Hizmet ilk olarak geliştirici önizlemesine açılmış ve
ilgili kullanıcılar deneme sürecine davet edilmiştir, 19 Mayıs 2010’da
ise Google’ın I/O ilkesi çerçevesinde sistemin genel kullanımına
başlanmıştır. 2011’de ise şirket; Google
Wallet ile cep telefonu üzerinden ödeme
yapabilmeyi sağlayan bir sistem geliştirdiğini açıklamıştır.¹⁸⁰

Haziran 2011’den sonra, bir sosyal ağ hizmeti
olan ve Google+ (kişisel ve marka hesapları için
kullanımdan kaldırıldı)¹⁸¹ olarak adlandırılan çevrimiçi yazılım
geliştirilmiştir.¹⁸² 14 Temmuz 2011’de Google tarafından sınırlı
deneme aşamasında başlatılan bu uygulamanın yalnızca iki haftada 10
milyon kullanıcıya ulaştığı açıklanmıştır.¹⁸³ İlerleyen dört haftada
bu uygulamanın, 25 milyon kullanıcı sayısını aştığı
belirtilmiştir.¹⁸⁴

Kurumsal konular ve kültür

Google resmî olmayan bir kurum kültürüne sahiptir. Şirket, 2007 ve 2008
yıllarında Fortune dergisinin yayımladığı
çalışan açısından en ideal şirketler sıralamasında ilk sırada yer
almış,¹⁸⁵¹⁸⁶ ayrıca 2009 ve 2010 yıllarında aynı sıralamada
dördüncü olmuştur.¹⁸⁷¹⁸⁸ Buna ek olarak, 2010 yılında Universum
İletişim tarafından okul mezunlarına yönelik işgücü çekiciliği açısından
en cazip şirket dalında aday gösterilmiştir.¹⁸⁹ Google, kurumsal
felsefesini: “kötülük yapmadan da para kazanılabilir”, “takım elbise
giymeden de ciddi olunabilir” ve “iş kamçılayıcı; rekabet eğlenceli
olmalıdır” gibi özgür prensipler üzerine kurmuştur.¹⁹⁰

Çalışanlar

Halka arz sonrasında Google’ın hisse senedi performansı, çalışanlarına
çok erkenden ve rekabetçi bir şekilde tazmin edilmelerini sağladı.¹⁹¹
Google’ın halka arzından sonra, kurucuları Sergey Brin, Larry Page ve
CEO’su Eric Schmidt, maaşlarının 1 $’a düşürülmesini kabul ettiler ve
şirketin maaşlarını arttırma tekliflerini sürekli reddettiler, zira
sahip oldukları Google hisse senetlerinden gelirleri gelmeye devam edip
ana gelir kaynaklarını oluşturuyordu. 2004 yılından önce, Schmidt, yılda
250.000 $; Page ve Brin’in her biri yıllık 150.000 $ gelir sahibi
oldular.¹⁹²

2007’de ve 2008’in başlarında, üst düzey yöneticilerin birçoğu Google’ı
bıraktı. Ekim 2007’de, YouTube’un CFO’su Gideon Yu beraberinde yüksek
kademeden mühendis olan Benjamin Ling ile Facebook’a katıldı.¹⁹³ Mart
2008’de Sheryl Sandberg, küresel çevrimiçi satış ve operasyon başkan
yardımcısı, Facebook’ta COO (chief operating officer, operasyonlardan
sorumlu en tepe yönetici) olarak işe başladı,¹⁹⁴ bunun yanı sıra, Ash
ElDifrawi, Google’ın marka reklam yöneticisi, 2009’da
Hayneedle adını alacak Netshops çevrimiçi
perakende şirketinde pazarlamadan sorumlu müdür olmak üzere işinden
ayrıldı.¹⁹⁵ 4 Nisan 2011’de Larry Page CEO ve Eric Schmidt Google
İcra Kurulu Başkanı oldu.¹⁹⁶

Bir motivasyon tekniği olarak, Google genellikle icat boş zamanı
(Innovation Time Off) adı verilen politikaya sahiptir. Buna göre Google
mühendisleri çalışma saatlerinin %20’sini ilgilerini çeken projeler
üzerinde geçirmek için teşvik edilirler. Google hizmetleri arasından
Gmail, Google Haberler, Orkut ve AdSense gibi hizmetler bu bağımsız
çabalardan ortaya çıkmıştır.¹⁹⁷ Stanford Üniversitesi’ndeki bir
mülakatında, Marissa Mayer, Google’ın Arama Ürünleri ve Kullanıcı
Deneyimi Başkan Yardımcısı, o zaman lanse edilen yeni ürünlerin
yarısının bu icat boş zamanlarında yaratıldığını söylemiştir.¹⁹⁸

Mart 2011’de, danışmanlık firması Universum, 10.000’den fazla genç
profesyonelin katılımı ile gerçekleştirdiği araştırmanın sonucunda;
Google’ın, katılımcıların yaklaşık yüzde 25’i tarafından ideal işveren
listesinde ilk sırada sıralandığını yayımladı.¹⁹⁹

Googleplex

Mountain View‘de bulunan
Google’ın merkez binası Googleplex olarak
anılmaktadır. İsmi, Google ve kompleks ile
googolplex kelimesinden türetilmiştir. Binanın
lobisi piyano şeklinde dekore edilmiştir, içeride lav
lambaları, eski server
clusterlar ve duvarlarda arama sorgu
projeksiyonları bulunmaktadır. Koridorlarda egzersiz topları ve
bisikletler mevcuttur. Her çalışanın ortak eğlence ve dinlenme
merkezlerine giriş hakkı vardır. Eğlence alanları yerleşkenin her
yerinde bulunmaktadır. Antrenman salonlarında ağırlıklar, ergometreler,
soyunma odaları, duş ve kurulanma imkânları, masaj salonları, çeşitli
video oyunları, langırt, piyano, bilardo masaları
ve masa tenisi mevcuttur. Bunlara ek olarak da beslenme ihtiyaçlarını
karşılamak için çeşitli yiyecek ve içeceklerin bulunduğu odalar
mevcuttur.²⁰⁰ Çalışanlar odalarda bulunan gıdaları ücretsiz, satış
makinelerinde bulunanları ise ücreti
karşılığında alabilmektedir.²⁰¹ Google, 2006 yılında 28,900 m²’lik
çalışma alanına sahip New York City, Manhattan 111 Eighth Caddesi’ndeki
binasına taşındı.²⁰² Bina Google tarafından özel olarak inşa edildi
ve büyük ortaklıkları başaran en büyük satış grubu olarak lanse
edildi.²⁰³ 100’den fazla projeden (Google maps, Google Spreadsheets
ve diğerleri…) sorumlu olan mühendis personel grubu New York City’de
bulunan ekibe dahil edildi. Bina yılda 10 milyon $’a kiralanmıştır ve
Mountain View’deki merkez binasına benzer dizayn ve fonksiyonlara
sahiptir. Kasım 2006’da Pittsburgh‘daki
Carnegie Mellon yerleşkesinde bir ofis
açtı. Bu ofiste akıllı telefon uygulama ve programlarının satışıyla
ilgili reklam yapılması üzerine odaklanıldı.²⁰⁴²⁰⁵ 2006’nın
sonlarına doğru, Google AdWords bölümü için Ann
Arbor, Michigan‘da yeni
bir merkez bina kurdu.²⁰⁶ Ayrıca, dünyanın birçok yerinde yerel
ofisleri bulunmaktadır.

Google, çevreye duyarlı olma noktasında adımlar atmaktadır. Ekim 2006’da
şirket binlerce güneş paneli kurma planını
açıklamış, sistemin; 1.6 megawatt elektrik gücü
üreteceğini tahmin ederek ihtiyacı olan elektrik enerjisinin %30’nu bu
yolla karşılamayı planlamıştır.²⁰⁷ Bu sistemin, dünyadaki en büyük
güneş enerjisi kaynaklı güç üretimi sistemi olarak planlanmıştır.²⁰⁸
Buna ek olarak 2009 yılında Google, Googleplex etrafındaki otlak
alanlarının kısa kalmasını sağlamak maksadıyla bu alanda keçi sürüleri
konuşlandıracağını ve ayak izlerinin karbon salınım oranını azaltması
yoluyla çalıların mevsimlere bağlı olarak yanmasının önüne geçilmesini
de amaçladığını açıkladı.²⁰⁹²¹⁰ Çimlerin kısa tutulması ile ilgili
fikir, yarı iletken alanında çalışan mühendis
R. J. Widlar’a aittir.²¹¹ Buna rağmen Harper
Magazine tarafından Google, kendi iç
yapısında kullandığı bir slogan olan “Kötü olmayın” prensibine ve kamu
enerjisi tasarrufu kampanyalarına uymayıp, kendi sunucuları için gereken
büyük miktarda enerjiyi sağlama çabasına girdiği gerekçesiyle “enerji
israfı” suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır.²¹²

Paskalya yumurtaları ve 1 Nisan şakaları

Google geleneksel olarak 1 Nisan
şakaları yapar. 2000 yılında
MentalPlex şakasında zihin gücü
ile internette arama yapılabileceği öne sürmüştü.²¹³ 2007’de Google
TiSP adında bedava bir
internet hizmeti sunmaya başladığını duyurmuştu. TiSP veya Toilet
Internet Service Provider, (Tuvalet Internet Servis
Sağlayıcı ) ile hizmet alana fiberoptik kablo
ile tuvalet sifonundan drenaj kanalı sayesinde erişim sağlamayı
vadetti.²¹⁴ Yine 2007’de Google, Gmail ana sayfasından Gmail
Paper duyurusu yaptı. Buna göre
kullanıcı epostaları basılacak ve kendilerine yollanacaktı.²¹⁵

2008’de Google Gmail Custom Time’ın duyurusu yaptı, buna göre
kullanıcılar e-postanın yollandığı zamanı değiştirebileceklerdi.²¹⁶

2013’te “Arama motoru teknolojisinde koku devrimi” adıyla duyurduğu
“Google Burun” isimli uygulamayla internet kullanıcılarına 1 Nisan
şakası yaptı. “Google Burun”, bir günlük beta sürümüyle “1 Nisan
şakasıyla” internet kullanıcılarına merhaba dedi. “Google Aroma
veritabanı – 15 milyondan fazla koku verisi” gibi çarpıcı ifadelerle
tanıtımı yapılan uygulama tamamen 1 Nisan şakasından ibaret.”Kokla”,
“Koklamayı başlat” butonlarına bastıktan sonra “Koku gönderiliyor”
uyarısıyla “Burnunuzu ekrana mümkün olduğunca yaklaştırın ve Enter’a
basın” gibi bir ifade ekrana çıkıyor. Hemen Yanında “Yardıma mı
ihtiyacınız var?” butonuna bastıktan sonra, uygulamanın 1 Nisan şakası
olduğu anlaşılıyordu.²¹⁷

Topeka, Kansas şehrinin valisi, Google’ın
Google Fiber Projesi hakkındaki kararını
etkileyebilmek için şehrin ismini bir süreliğine Google olarak
değiştirmişti.²¹⁸²¹⁹ Google, buna karşılık olarak, 2010 yılındaki
şakasında, adını geçici olarak Topeka şeklinde değiştirdi. 2011’de Gmail
Motion duyurusunu yaptı. Bu hizmetle Google, kamera ile kullanıcıların
Gmail hesabını ve bilgisayarı vücut hareketleri yoluyla denetlemesine
olanak sağlayacaktı.²²⁰

Tüm bu 1 Nisan şakaları ile birlikte, Google hizmetlerinde çeşitli
paskalya yumurtaları bulunmaktadır.
Örneğin, Google arama motoru dil seçenekleri arasında Swedish
Chef‘in “Bork bork
bork,” Pig Latin,
“Hacker” veya
leetspeak, Elmer
Fudd ve
Klingon bulunmaktaydı.²²¹ Ek olarak arama
motoru Douglas Adams‘ın Otostopçunun
Galaksi Rehberi isimli
kitabında da geçen Hayat, Evren ve her şey hakkındaki nihai
yanıtı
da sağlar.²²² Ayrıca, arama sayfasında dil oyunları da yapmaktadır;
örneğin recursion (yineleme) sözcüğü arandığında, imla kontrolü
yineleme yaparak yine recursion sözcüğünü aramayı tavsiye eder.²²³
Benzer şekilde “Anagram” (bir kelimedeki harflerin yerini değiştirerek
yeni bir kelime üretmek) sözcüğü arandığında, imla kontrolü tavsiyesi
“Did you mean: nag a ram?” şeklinde olur.²²⁴ Google Maps’te de geniş
su kütleleri ile ayrılmış iki nokta arasında, örneğin Tokyo ve Los
Angeles arasında, yol tarifi sorulduğunda, “Pasifik Okyanusu’nu kayak
yaparak geçin.” şeklinde bir tarif görülebilir. 2010 FIFA Dünya
Kupası süresince, “Dünya Kupası”,
“FIFA” vb. aramalarda alttaki sayfa listesi “Goooo…gle” şeklinde değil
“Goooo…al!” şeklinde belirmiştir.²²⁵

Yardım çalışmaları

2004 yılında Google, 1 milyar $‘lık bir
başlangıç sermayesi ile kâr amacı gütmeyen bir hayır organizasyonu olan
Google.org‘u kurdu.²²⁶ Organizasyonun
misyonu, iklim değişikliği, küresel halk
sağlığı ve küresel yoksulluk ile ilgili farkındalık yaratmaktır. İlk
projelerinden biri, hibrid elektrikli
otomobillere her galonla 100 mil
gidebilmelerini sağlayacak bir eklenti yapmaktı. Google, 2004 yılında bu
programa yönetici müdür olarak Dr. Larry
Brilliant‘ı aldı.²²⁷ Programın şu andaki
yöneticisi ise Megan Smith’dir.²²⁸

2008 yılında Google, “10¹⁰⁰ Projesi” ile projeye başvuran ve
şirket tarafından seçilen 16 fikri kullanıcılarının oylamasına
açmıştır.²²⁹ İki yıllık sessizlik sonrasında,²³⁰ 10¹⁰⁰
Projesi’nin kazananlarına toplam 10 milyon $ vermeye karar
vermiştir.²³¹

Takip eden, 2011 yılında ise, Uluslararası Matematik
Olimpiyatları‘nı
desteklemek amacıyla, gelecek beş yıl için (2011-2015) Uluslararası
Matematik Olimpiyatları’na 1 milyon € bağışlamıştır.²³²

Ağ tarafsızlığı

Google ağ tarafsızlığının ünlü bir
destekleyicisidir. Google’ın ”İnternet Tarafsızlık Rehberine göre;

Ağ tarafsızlığı; İnternet kullanıcılarının, gördükleri içerikleri ve
İnternet’te kullanılan uygulamaları kontrol edebilmeleri prensibidir.
İnternet ilk günlerinden beri bu tarafsızlık ilkesine göre faaliyet
göstermektedir. Temelde bu tarafsızlık ilkesi İnternet’e eşit
erişim hakkındadır. Bizim görüşümüze göre geniş bant taşıyıcıları,
rekabet uygulamaları ve içeriklerine karşı ayrımcılığa neden olmaması
için pazar gücünden izin almadır. Yalnızca telefon şirketleri,
müşterilerini kimi, niçin arayacaksa izin almadan yapmalıdır. Geniş
bant taşıyıcılar, pazar güçlerinin kontrolünde bu faaliyetlerini icra
etmelidirler.²³³

7 Şubat 2006 yılında İnternet
Protokolü’nün yaratıcısı, Google’ın
başkan yardımcısı ve “Baş İnternet Misyoneri” olan Vint
Cerf, kongre önünde, “Geniş bant taşıyıcılarının
insanların ne gördüklerini ve çevrimiçi olarak ne yapmak istediklerini
kontrol etmelerine izin vermenin, İnternet’in başarı sağlaması
prensiplerini temelden çökerteceğini” ifade etmiştir.²³⁴

Gizlilik

Google’nin yönetim şefi Eric Schmidt, 2007’de Financial Times’a verdiği
bir demeçte: “Google’ın hedefi “Yarınım nasıl olacak?” ve “Ne iş
yapacağım?” gibi geleceğe dönük sorular sorulmasına olanak tanımak ve bu
soruları yanıtlayabilmektir.” demiştir.²³⁵ Schmidt 2010’da Wall
Street Journal’a verdiği başka bir röportajda ise bunu teyit etmiş ve
şöyle demiştir: “Aslında birçok kişi Google’ın onların sorularını
yanıtlamak istemediğini düşünüyor, onlar (kullanıcılar) bundan sonra
Google’ın neler yapacağını anlamak istiyor.”²³⁶

2009 Aralık ayında, Google CEO’su, Eric Schmidt, gizlilik konusundaki
endişelerini açıklamıştır: “Eğer herkesin bilmesini istemediğin bir şey
varsa, belki de ilk raddede bunu yapmayacaksın. Eğer gerçekten bir
gizliliğe ihtiyacınız varsa, gerçek şu ki Google dahil arama motorları
bu bilgileri bir süreliğine koruyor; örneğin, “Amerikan Yurtseverlik
Yasası uyarınca bizim elimizdeki mevcut bilgileri yetkili makamlara
sunmamız imkan dahilindedir.”²³⁷ Google Uluslararası Gizlilik
Örgütü‘nün “Gizlilik Muhalifi”
olarak nitelendirdiği şirketler arasındadır, bu listede Google gizlilik
güvenilirliği en düşük kurumlar arasında yer alıp, mevcut konumuyla bu
derecedeki tek şirkettir.^238239240

2010 Tekonomi konferansında Eric Schmidt internetin geleceğinin “gerçek
şeffaflık ve bilinirlik” üzerine kurulacağını tahmin etmiş: “Dünyadaki
eş zamanlı olmayan tehditlere karşı, belirli bir tanımlama yapamamak son
derece tehlikeli. Bundan dolayı bazı insanlar için doğrulama hizmetini
kullanmaya mecburuz. Bu hükûmetlerin isteklerindendir.” şeklinde
konuşmuş ve devam etmiştir: “Yeterli sayıda iletinize, bulunduğunuz yere
ve kullandığınız yapay zekâya bakılınca; bizler sizin nerede
olabileceğinizi tahmin edebiliriz. Bize 14 fotoğrafınızı gösterin;
bizler sizin kim olduğunuzu tanımlayabiliriz. Şimdi düşüneceksiniz ki,
internet ortamında 14 fotoğrafım nerede var? Facebook’taki fotoğraflar
size ait!”²⁴¹

Kâr amacı gütmeyen bir kurum olan Kamusal Bilgi Araştırmaları; Google
İzleme Örgütünü başlatmış, “Google’ın tekelini, algoritmasını ve
gizlilik sorunlarını görün” içerikli bir web reklamı
hazırlamıştır.²⁴²²⁴³ Bu site Google’ın internet
çerezlerini saklaması konusundaki soruları
gündeme taşımıştır. 2007 yılında; bu çerezlerin ömrünün 32 yıl olduğu ve
bu verilerle kullanıcı kimliklerine istinaden, benzersiz kullanım
günlüklerinin oluşturulmasının mümkün
olduğu açıklanmıştır.²⁴⁴ Google kurduğu sosyal ağ hizmeti olan
Google Buzz ürünü nedeniyle de eleştirilerle
karşı karşıya kalmıştır, Gmail kullanıcıları bu hizmetten yararlanmayı
kapatmadığı takdirde otomatik olarak iletişim listesinde yer
almıştır.²⁴⁵ Ayrıca Google belirli ülke ve bölgelerde bazı siteleri
kendi inisiyatifiyle engellediği için eleştirilmiştir. Mart 2010’a kadar
Google, halk dilinde “Çin’in Büyük Güvenlik Duvarı” olarak bilinen
Çin’in İnternet sansürleme
politikalarına
bağlı kalmıştır.²⁴⁶ 2010’da Çin Komünist Partisi Bürosu’ndan
sızdırılan diplomatik ilişki raporlarında, Google’ın dünya çapındaki
sunucularından bir kısmının koordineli sabotaj düzenleyen bir grup
tarafından ele geçirildiği ve bunun “hükûmet operatörleri, özel güvenlik
çalışanları ve Çin hükûmetine bağlı internet casusları” tarafından
yapıldığı belirtilmiştir.²⁴⁷

Google’ın yerel ve ulusal gizlilik politikası son derece etkili olmasına
rağmen, şirket kendi çevrimiçi politikasını kamuoyu ile paylaşmamıştır.
Ağustos 2010’da, New York Halk Sözcüsü Bill de
Blasio tüm ulusal şirketleri politik
harcamalarını açıklamaya çağırmıştır.²⁴⁸

Google 2006-2010 arasında, otuzdan daha fazla ülkede özel Wi-Fi ağı
kurmuş, Google Streetview ile kullanıma sunulan 600 gigabaytlık veri
sayesinde de ücretsiz kamera-yol izleme sistemi geliştirilmiştir. Ancak
Google, ne bu konudaki gizlilik politikası ne de Wi-Fi istasyonlarını
barındıran kişiler hakkında bir açıklama yapmıştır. Bir Google
temsilcisi, şirketin Almanya’da açılan soruşturmaya dek veri toplama
faaliyetlerinden haberdâr olmadığını iddia etmiş ve Google’ın arama
motorları veya diğer servislerinde topladığı bu verilerin
kullanılmadığını söylemiştir. Consumer
Watchdog temsilcisi ise verdiği cevapta,
“Bir kez daha Google’ın gizlilik politikasındaki eksiklikler görüldü.
Şirketin bilgisayar mühendisleri cinnet halinde çalışıyor; her ne kadar
örtülmeye çalışılsa da, onların internet çerezlerini biriktirdiği ortaya
çıktı.” şeklinde konuşmuştur. Bunun yasal cezalara neden olabileceğini,
Google’ın izin verilen kadar internet çerezini yok etmediğini
savunmuştur.²⁴⁹²⁵⁰

Yarışmalar

Google programlama ve diğer bilgisayar bilimleri konularında birçok
yarışma düzenmiş ve var olan yarışmalara sponsor olmuştur. 2003’ten beri
düzenlediği Code Jam ile Google’da çalışması
muhtemel yüksek kalite mühendis adaylarını keşfetmeyi
amaçlamıştır.²⁵¹ Yarışmada amaç, kısıtlı bir sürede, verilen
algoritma problemlerini çözebilecek bilgisayar
programları yazmaktır. Yapay zekâ konusunda
2009-2011 yılları arasında 4 defa düzenlenen AI
Challenge yarışmasına 2010 yılından itibaren
sponsor olmuştur.²⁵²²⁵³ Bu yarışmada katılımcılar verilen oyun
kuralları içinde birbirine üstünlük kurmaya çalışan yapay zeka
programları yazmaya çalışır. Optimizasyon
problemleri üzerine yoğunlaşılan Google HashCode
yarışması 2014 yılında Fransa çapında düzenlenmiştir.²⁵⁴ 2015
yılından itibaren yarışma uluslararası çapta düzenlenmeye
başlanmıştır.²⁵⁵

Google, doğrudan bilgisayar bilimleriyle ilgili olmayan bazı yarışmaları
da destekler. Google Bilim Fuarı, 2005
yılından beri senede bir kez düzenlenen bir bilim ve mühendislik
yarışmasıdır. Yarışmaya 13-18 yaşındaki bireylerden oluşan ekipler
katılabilir.²⁵⁶ Güç elektriği alanındaki Little Box
Challenge yarışmasının amacı en küçük
güç çeviriciyi yapmaktır. Yapılan güç çevirici kW
ölçütünde olmalıdır.²⁵⁷ 2008 yılından beri düzenlenen Online
Marketing Challenge‘ın amacı ise
Google’ın pazarlama araçlarını kullanarak bir işletme ya da
organizasyonun tanıtımını yapmaktır.²⁵⁸

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: google. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler